Paysage du Midi

En dan zijn er die schilderijen, die een droom zijn om aan te werken, omdat het verschil tussen vóór en nà restauratie er één van dag en nacht is. Het schilderij “Paysage du Midi” van Theo van Rijsselberghe uit 1916 ging schuil onder een sterk glanzende en extreem verkleurde vernislaag. Dit deed afbreuk aan de beleving van het schilderij en de oorspronkelijke intentie van de kunstenaar. Er waren verschillende aanwijzingen, dat de vernis niet origineel was en dat het schilderij oorspronkelijk ook niet gevernist was. In de eerste plaats waren de neo-impressionisten geen voorstanders van het vernissen van hun schilderijen, aangezien dat het effect van hun levendige kleurgebruik en intense contrasten teniet zou doen bij verkleuring van die vernis. Bij dit schilderij zijn de (beschilderde) bovenste en onderste spanrand in een later stadium bij het beeldvlak betrokken en ook deze gingen schuil onder de vergeelde vernislaag. Bovendien bevonden er zich meerdere insectensecreties op de verflaag en onder de vernis, hetgeen eveneens een indicatie is dat het schilderij niet altijd gevernist is geweest. Na diverse schoonmaaktestjes te hebben uitgevoerd, bleek de vernis veilig en gecontroleerd te kunnen worden afgenomen. Onder de sterk vergeelde vernis kwam een sprankelend verfoppervlak tevoorschijn, dat zijn oorspronkelijke glans bleek te hebben behouden. Er werd dan ook besloten het schilderij niet opnieuw te vernissen.

Theo van Rijsselberghe, “Paysage du Midi” (1916), olieverf op doek, (h) 81 x (b) 100 cm, in langdurig bruikleen bij het Centraal Museum Utrecht, eigendom Van Baaren Stichting. Afb. 1: foto van vóór restauratie, Afb. 2: foto van na restauratie.